مشاوره تحصیلی
مشاوره تحصیلی چیست؟
امروزه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یکی از شاخص های مهم در ارزشیابی آموزش و پرورش است. بدون شک در دنیای پیشرفته امروزی یکی از علائم موفقیت فرد، پیشرفت تحصیلی است که بدون آن توسعه و ترقی امکان پذیر نخواهد بود.
از جمله عوامل محیطی تاثیرگذار بر پیشرفت تحصیلی کسب مهارت های تحصیلی از شیوه های مختلف از جمله مشاوره تحصیلی فردی و گروهی است. کاربرد فنون و مهارت های مطالعه و یادگیری باعث می شود مطالعه آسان تر، سریع تر و لذت بخش تر پیگیری شود. از مهم ترین این مهارت ها می توان به مدیریت زمان، برنامه ریزی، تمرکز حواس یادداشت برداری، خلاصه کردن، تند خوانی و تقویت حافظه اشاره کرد. بنابراین یکی از راه های افزایش مهارت های تحصیلی و پیشرفت دانش آموزان بهره بردن از مشاوره تحصیلی است.
در مشاوره تحصیلی به دانش آموز کمک می شود تا بتوانند دروس و رشته تحصیلی مناسبی را انتخاب کند، از قوانین مدرسه و مقررات آموزشی و امتحانی آگاه گردد و مشکلات درسی خود را مرتفع سازد. هدف نهایی مشاوره تحصیلی، کسب موفقیت تحصیلی است. آموزش شیوه صحیح مطالعه و تمرین دروس، نحوه استفاده از منابع و یادگیری یادداشت برداری و خلاصه کردن کتاب از شیوههای مناسب تحصیلی، عالم مهمی در پیشرفت تحصیلی و موفقیت تحصیلی است.
مشاوره درسی در چه زمینه هایی می تواند کمک کند؟
خلاصه از فعالیت های مشاوره تحصیلی به صورت زیر است.
انتخاب رشته
انتخاب رشته در پایه نهم برای انتخاب رشته تحصیلی در مقطع دبیرستان یا همان پایه دهم به بعد، یکی از پایه های اصلی برای ورود موفق به دانشگاه است که می تواند روی زندگی تحصیلی و به تبع آن زندگی شما در بزرگسالی تاثیر زیادی داشته باشد.
به همین علت، مراجعه به مشاوره تحصیلی در این دوره حساس، می تواند یک انتخاب بسیار هوشمندانه باشد.
معمولا کسانی که مشاوره انتخاب رشته می دهند در این زمینه آموزش آکادمیک ندیده اند و صرفا بر اساس تجربه و آزمون و خطا، اطلاعاتی که بدست آورده اند را در اختیار دانش آموزانی که در پایه نهم و در انتظار انتخاب رشته هستند قرار می دهند.
اما در برخی مراکز مشاوره و کلینیک های روانشناسی مانند کلینیک ذهن آرا، مشاوره تحصیلی توسط متخصصین مجرب ارائه می شود.
در مشاوره انتخاب رشته، دکتر متخصص که دوره مشاوره آموزشی و تحصیلی را در دانشگاه گذرانده است، با استفاده از دانش تئوری و داشته های تجربی، به مراجعه کنندگان درباره این انتخاب سرنوشت ساز مشاوره می دهد.
هوش، استعداد و علاقه
یکی از مهم ترین عواملی که به رشد فردی و موفقیت تحصیلی دانش آموزان کمک می کند، شناسایی استعداد های درونی و مطابقت آن با علاقه و هوش دانش آموز می باشد. براساس شناخت کامل توانایی ها و استعدادها، می توان حوزه ی تحصیلی و شغلی مناسب را انتخاب کرد و در مسیری قدم گذاشت که به احتمال زیاد موفقیت را به دنبال خواهد داشت.
در فرایند مشاوره تحصیلی، در هر زمان و هر مقطع تحصیلی که باشید، مشاور با استفاده از آزمون های روانی موجود در این زمینه و مصاحبه با دانش آموز جنبه های هوشی، استعداد و علایق مراجع را شناسایی می کند.
شناسایی علل افت تحصیلی
برخی از دانش آموزان ممکن است دچار افت تحصیلی شوند. برخی از این دانش آموزان خود به مشاوره تحصیلی مراجع میکنند و برخی توسط مسئولین مدرسه به مشاور مدرسه معرفی میشوند.
شناخت و پیدا کردن علت افت تحصیلی در گام اول قرار دارد. بعد از پیدا کردن علت، مشاور به کمک دانش آموز و در صورت لزوم خانواده او و مسئولین مدرسه به رفع آن علت اقدام میکنند. یا اینکه راهنمایی هایی به دانش آموزان برای رفع علت ارائه میشود و پیشرفت او مورد پیگیری قرار میگیرد. از جمله این راهنمایی شامل شیوه افزایش انگیزش دانش آموز، آموزش شیوههای صحیح مطالعه، آموزش شیوههای مواجهه با تغییرات اساسی و غیره خواهد بود.
شیوه های مطالعه
اکثر افراد نمی دانند که چگونه می توانند عملکرد تحصیلی بهتری داشته باشند و هر چقدر هم که مطالعه می کنند، به نتیجه ای نمی رسند. عادات مطالعاتی دانش آموزان چندان موثر نیست و هنگام مطالعه برای کنکور و دانشگاه با مشکلات زیادی روبرو می شوند.
یادگیری شیوه های مطالعه موثر، نقش مهمی در پیشرفت تحصیلی دارد و نیازمند یادگیری مهارت های مطالعاتی صحیح می باشد.
یکی از فعالیت هایی که در فرایند مشاوره تحصیلی رخ می دهد، آموزش مهارت ها و روش های مطالعاتی کارآمد است. مشاور تحصیلی، روش های مناسب را متناسب با شرایط فردی اراده می دهد و با تمرین و تکرار، به تحکیم این مهارت ها می پردازد. مدیریت زمانی، تفکر نقاد، مطالعه گروهی، سوال پرسیدن، یادداشت برداری از جمله عواملی هستند که در این زمینه مورد بحث و تمرین قرار می گیرند.
تکنیک های بهسازی حافظه
در فرایند تحصیل نیاز هست که حجم زیادی از اطلاعات را به خاطر بسپارید. به خاطر سپردن دروس می تواند کمی دشوار باشد و زمانی که حرف از درس های سخت و حجیم می شود، داشتن حاغژه خوب امری غیر ممکن به نظر می رسد.
بسیاری از دانش آموزان احساس می کنند که حافظه ی قویی ندارند، اما خوشبختانه حفظ کردن و به خاطر سپردن تنها مختص نوابغ جامعه نیست بلکه یک نوع مهارت است که می توان آموزش دید و آن را تقویت کرد.
مشاوران تحصیلی، از تمرین های تکنیکی تجسم و ترفند های حافظه برای سرعت بخشیدن به پروسه دریافت و ذخیره اطلاعات استفاده می کنند. تکنیک های حافظه به دانش آموزان کمک می کند تا حافظه خود را تقویت کنند و اطلاعات را به حافظه بلند مدت بسپارند. مشاوره تحصیلی به مراجعین کمک می کند تا مطالبی را برای سالها به ذهن بسپارند. ترفند های حافظه آموزش داده شده به درک و تفکر بهتر نیز منجر می شود.
کاهش اضطراب امتحان
اغلب افراد در جلسه امتحان و یا قبل از آن درجاتی از اضطراب را دارا هستند. داشتن مقداری اضطراب در شرایط امتحانی کاملا طبیعی و گاهی حتی ضروریست. چون موجب بالا نگه داشته شدن سطح انگیختگی فرد شده و عملکرد او را بهبود میبخشد. اما در صورتی که میزان این اضطراب از حد طبیعی بالا برود باعث مختل شدن عملکرد فرد خواهد شد. بنابراین مشاور تحصیلی تلاش میکنند با آموزش شیوه صحیح مطالعه، بالا بردن کارآیی حافظه و استفاده بهینه از زمان، دانش آموز اطمینان و یقین نسبت به خود پیدا کند.
به عبارتی تلاش میکند اعتماد به نفس او را بالا ببرد تا از پیدا شدن افکاری که باعث اضطراب در او میشوند جلوگیری کند.
افزایش تمرکز و جلوگیری از حواس پرتی
پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ارتباط مستقیمی با افزایش تمرکز و جلوگیری از حواس پرتی دارد. همه ی دانش آموزان نابغه نیستند اما می توان با توسعه تمرکز در آنها، عادات مطالعاتی مناسب و خوب را پرورش داد تا فرد بتواند نمرات خوبی کسب کند و با موفقیت دوران تحصیلی را پشت سر بگذراند. داستان مسابقه بین خرگوش و لاک پشت را که به یاد دارید؟ همین داستان اهمیت تمرکز و توجه به یک موضوع را به خوبی نشان می دهد. در فرایند مشاوره تحصیلی، در کنار آموزش تکنیک ها مطالعه، راه های افزایش تمرکز نیز آموزش داده می شود. اگر مجموعه تمرین ها و مراحل گفته شده توسط دانش آموزان دنبال شوند، عدم تمرکز، البته اگر ناشی از اختلال بیش فعالی_نقص توجه نباشد، به راحتی قابل حل می باشد.